Czy pracodawca może odmówić rozwiązania umowy o prace na mocy porozumienia stron?
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest często uznawane za najbardziej pożądany i „elegancki" sposób zakończenia stosunku pracy. Oznacza to, że:
- Pracownik i pracodawca wspólnie ustalają warunki zakończenia współpracy.
- Warunki rozwiązania obejmują m.in. termin ustania stosunku pracy.
Tryby rozwiązania umowy o pracę
Zgodnie z Kodeksem pracy, istnieje kilka sposobów rozwiązania umowy o pracę:
- Za porozumieniem stron – obie strony muszą zgodzić się na termin zakończenia umowy.
- Za wypowiedzeniem – jedna ze stron (pracodawca lub pracownik) wypowiada umowę, stosując się do okresu wypowiedzenia.
- Bez wypowiedzenia – w szczególnych przypadkach (np. ciężkie naruszenie obowiązków) jedna ze stron może natychmiast rozwiązać umowę.
- Z upływem czasu – dotyczy umów zawartych na czas określony, które wygasają automatycznie po osiągnięciu terminu.
Brak zgody pracodawcy na porozumienie
Propozycja zakończenia umowy za porozumieniem stron może wyjść od:
- pracownika, który chce np. szybciej zmienić pracodawcę;
- pracodawcy, który chce rozstać się z pracownikiem na ustalonych warunkach.
- przyjąć propozycję – wtedy umowa kończy się w uzgodnionym terminie;
- odmówić – nie dochodzi do rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron.
Przykład:
- Pracownik 1 czerwca proponuje pracodawcy rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z dniem 30 czerwca.
- Jeśli pracodawca nie odpowie do tej daty, oferta pracownika wygasa, a umowa nie zostaje rozwiązana.
- Nawet jeśli pracodawca zgodzi się po tym terminie, umowa nie może zostać rozwiązana za porozumieniem, bo oferta była ważna tylko do 30 czerwca.
W przypadku braku zgody na porozumienie stron, pracownik może skorzystać z wypowiedzenia umowy, co pozwala na rozwiązanie stosunku pracy po upływie okresu wypowiedzenia. W celu uniknięcia opóźnień, pracownik może:
- Złożyć ofertę porozumienia, w której zawrze alternatywę – jeśli pracodawca nie zgodzi się na porozumienie, oferta jest automatycznie traktowana jako wypowiedzenie.
- Pracownik 10 czerwca proponuje rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron z dniem 30 czerwca.
- W piśmie dodaje klauzulę: „W przypadku braku odpowiedzi, traktuję to pismo jako wypowiedzenie".
- Pracodawca nie odpowiada, więc umowa zostaje rozwiązana za wypowiedzeniem 30 września (po 3-miesięcznym okresie wypowiedzenia).
Jeśli porozumienie zostało zawarte, jego cofnięcie również wymaga zgody obu stron. Wycofanie zgody jednostronnie nie jest możliwe, z wyjątkiem sytuacji szczególnych. Pracownik może powołać się na przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące wad oświadczenia woli, jeśli:
- Zadziałał pod wpływem błędu, który był istotny i wpłynął na jego decyzję.
- Został wprowadzony w błąd przez pracodawcę.
- Działał pod wpływem bezprawnej groźby, której skutki mogły zagrozić jemu lub osobie trzeciej.
Kwestie te mogą być przedmiotem sporu i w takich sytuacjach decyduje sąd pracy.
Elastyczność porozumienia stron
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron daje dużą elastyczność:
- Strony mogą ustalić dowolny termin zakończenia współpracy – krótszy lub dłuższy niż okres wypowiedzenia.
- Pozwala to lepiej dopasować zakończenie stosunku pracy do potrzeb obu stron.
Sposób, w jaki pracownik rozwiązał umowę o pracę, może wpływać na prawo do zasiłku dla bezrobotnych; na zgodę na jego przyznanie, termin jego przyznania lub okres wypłaty. Warto zasięgnąć osobiście informacji od pracowników urzędu, bo każdy przypadek badany jest indywidualnie.
Podsumowanie
- Pracodawca może odmówić zawarcia porozumienia w sprawie rozwiązania umowy o pracę.
- Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron wymaga pełnej zgody obu stron i nie może być narzucone jednostronnie.
- Milczenie nie jest równoznaczne ze zgodą.
- Pracownik, który nie uzyska zgody na porozumienie stron, może skorzystać z wypowiedzenia umowy, aby zakończyć współpracę w przewidzianym czasie.
- Porozumienie stron ma również swoje konsekwencje w zakresie prawa do zasiłku dla bezrobotnych
Porozumienie stron to współpraca oparta na zgodzie, ale jeśli nie dojdzie do konsensusu, inne formy rozwiązania umowy – jak wypowiedzenie – są dostępne dla pracownika.