Aktualności urzędu - Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu

9 lipca 2025 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, przyjętego przez Radę Ministrów 27 maja 2025 r. Celem nowych regulacji jest uporządkowanie zasad wykonywania zawodu, wzmocnienie bezpieczeństwa pacjentów i dostosowanie polskiego prawa do standardów UE.

Najważniejsze założenia projektu

 Jasna definicja świadczeń psychologicznych i zakresu zawodu: Projekt precyzuje, że wykonywanie zawodu psychologa polega na udzielaniu świadczeń psychologicznych – m.in. diagnozie, opiniowaniu i orzekaniu psychologicznym, pomocy psychologicznej oraz psychoterapii (o ile psycholog ma odrębne uprawnienia psychoterapeuty). Za wykonywanie zawodu uznaje się też działalność naukową, dydaktyczną i szkoleniową w psychologii.

 Prawo wykonywania zawodu i rejestr psychologów: Udzielanie świadczeń będzie możliwe wyłącznie po uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego przez samorząd psychologów. Warunkiem wpisu są m.in.: tytuł magistra psychologii (lub uznane kwalifikacje z UE/państw trzecich), pełnia praw publicznych, niekaralność za przestępstwa umyślne oraz znajomość języka polskiego (dla cudzoziemców co najmniej na poziomie B2, z wyjątkami). Rejestr ma być publiczny; posługiwanie się tytułem „psycholog” bez prawa wykonywania zawodu będzie zagrożone sankcjami.

 Samorząd zawodowy i odpowiedzialność dyscyplinarna: Utworzony zostanie samorząd psychologów z nadzorem MRPiPS, odpowiedzialny m.in. za standardy etyczne, postępowania dyscyplinarne i prowadzenie rejestru. To do niego będą mogły trafiać skargi na naruszenia tajemnicy czy standardów pracy.

 Wsparcie startu w zawodzie – praca pod opieką: Projekt przewiduje obowiązkową współpracę rozpoczynającego praktykę psychologa z opiekunem przez 9–24 miesiące, w ramach indywidualnego planu rozwoju (co najmniej 150 godzin spotkań, z czego min. połowa stacjonarnie). Rozwiązanie ma ułatwić bezpieczne wejście do zawodu i podnieść jakość usług.

 Kary za podszywanie się pod psychologa: Za bezprawne posługiwanie się tytułem „psycholog” przewidziano grzywnę, a gdy celem jest korzyść majątkowa – grzywnę albo ograniczenie wolności.

​​​​Co to oznacza w praktyce – dla pacjentów, instytucji i samych psychologów?

Dla pacjentów/klientów: większa przejrzystość i bezpieczeństwo – publiczny rejestr pozwoli sprawdzić uprawnienia specjalisty; samorząd ułatwi dochodzenie naruszeń etyki i jakości.

Dla szkół, sądów, pracodawców, placówek medycznych: jaśniejsze reguły zlecania opiniowań, orzeczeń i interwencji; możliwość weryfikacji kwalifikacji wykonawców.

Dla psychologów: jednoznaczna ochrona tytułu i zawodu zaufania publicznego, klarowna ścieżka wejścia do zawodu i rozwój w ramach samorządu (standardy, szkolenia, nadzór).

Dlaczego zawód psychologa będzie coraz bardziej pożądany?

 Rosnące potrzeby zdrowia psychicznego: WHO szacuje, że 1 na 8 osób na świecie żyje z zaburzeniem psychicznym, a w pierwszym roku pandemii rozpowszechnienie zaburzeń lękowych i depresyjnych wzrosło odpowiednio o ~26–28%. To długofalowo zwiększa zapotrzebowanie na specjalistów.

 Wzrost korzystania z pomocy w Polsce: NFZ raportuje, że liczba dzieci i młodzieży objętych pomocą psychologiczną/psychiatryczną wzrosła z ~119 tys. w 2019 r. do ponad 279 tys. w 2023 r. (wzrost o ok. 135%). Trendy te zwykle przekładają się na większy popyt na psychologów w ochronie zdrowia, edukacji i opiece społecznej.

 Koszt gospodarczy i presja na pracodawców: Według OECD obciążenia związane ze zdrowiem psychicznym sięgają do 4% PKB, głównie przez spadek zatrudnienia i produktywności. To skłania firmy do inwestowania w programy wsparcia psychologicznego (EAP), prewencję wypalenia i szkolenia menedżerów.

 Nowe role i specjalizacje: Zmiany systemowe i rosnące potrzeby generują popyt na psychologów w:

• POZ i psychiatrii środowiskowej (koordynacja wsparcia, wczesna interwencja),
• edukacji (opieka psychologiczno-pedagogiczna, zdrowie cyfrowe)
• wymiarze sprawiedliwości i administracji (opiniowanie, mediacje)
• miejscu pracy (profilaktyka stresu, interwencje kryzysowe, return-to-work)
• telezdrowiu i e-zdrowiu (zdalne konsultacje i psychoedukacja)

Co powinni zrobić już teraz?

• Psychologowie i absolwenci: śledzić przebieg prac nad ustawą (druk sejmowy nr 1344), przygotować dokumenty do wpisu do rejestru, zaplanować współpracę z opiekunem po starcie zawodu.
• Placówki i pracodawcy: audytować kwalifikacje współpracujących specjalistów, przygotować procedury weryfikacji wpisu do rejestru oraz polityki etyczne i ochrony danych.
• Instytucje publiczne (szkoły, OPS, sądy): zaplanować budżet i kadry w związku z przewidywanym wzrostem zapotrzebowania na świadczenia i opiniowania psychologiczne.

Projekt ustawy porządkuje status psychologa jako zawodu zaufania publicznego: wprowadza przejrzyste wymogi kwalifikacyjne, samorząd i realne mechanizmy ochrony pacjentów. Zestawione z rosnącymi potrzebami zdrowia psychicznego i kosztami społecznymi oznacza to trwały wzrost zapotrzebowania na psychologów w ochronie zdrowia, edukacji, administracji i środowisku pracy.